Để động cơ có thể hoạt động, nhất định phải có hai thứ sau: Xăng để xe chạy và dầu bôi trơn để giữ cho các bộ phận của động cơ chuyển động.
Dầu có thể đóng vai trò hỗ trợ trong động cơ đốt trong, nhưng nếu không có nó, các bộ phận sẽ không thể di chuyển tự do, các gioăng sẽ bị khô cháy và nứt, bụi bẩn, mạt kim loại sẽ tắc nghẽn. Nếu không có dầu động cơ, toàn bộ quá trình đốt cháy sẽ bị dừng lại.
Hầu hết mọi người đều biết rằng động cơ của họ cần dầu bôi trơn cũng giống như cần xăng, nhưng bổ sung bao nhiêu, loại nào và tần suất như thế nào có vẻ vẫn là một điều bí ẩn – đặc biệt là với những tiến bộ gần đây trong công nghệ động cơ hiện đại. Những người lái xe mới cũng như những người lái xe có kinh nghiệm vừa nâng cấp lên một chiếc xe hoàn toàn mới có thể được hưởng lợi từ việc tìm hiểu những kiến thức cơ bản về dầu động cơ. Xét cho cùng, đó là một trong số ít những thứ trong động cơ mà người lái xe bình thường có thể tìm hiểu và kiểm soát.
1. Dầu gốc khoáng và dầu tổng hợp
Một trong những lựa chọn đầu tiên mà người lái xe phải đối mặt, cho dù xe mới hay xe đã chạy nhiều km, là giữa dầu động cơ gốc khoáng và dầu tổng hợp.
Tóm lại, dầu khoáng là thứ có nguồn gốc từ lòng đất và được tạo ra như một phần của quá trình lọc dầu. Loại dầu này đã có từ khi ô tô xuất hiện và nó rẻ hơn dầu tổng hợp.
Dầu tổng hợp đắt hơn do kỹ thuật hóa học liên quan đến việc tạo ra chúng. Chúng vẫn sử dụng loại dầu gốc khoáng nhưng được thiết kế để có thể đi được quãng đường dài hơn giữa các lần thay dầu và thường có các chất phụ gia giúp giữ dầu sạch hơn, lâu hơn. Nó cũng ổn định hơn ở nhiệt độ cao hơn và thấp hơn so với dầu khoáng.
2. Độ nhớt của dầu
Trên những chai dầu đều có những chữ cái và những con số nổi bật. Những chữ cái và con số đó cho bạn biết mức độ nhớt của dầu. Độ nhớt là thước đo mức độ dễ dàng chảy của dầu – dày hay mỏng, nhanh hay chậm? Hiệp hội kỹ sư ô tô (SAE) kiểm tra tất cả dầu động cơ ở nhiệt độ 210 độ F (98,9 độ C), nhiệt độ vận hành động cơ điển hình và đưa ra xếp hạng từ 20 đến 60. Trên chai dầu, nó sẽ có dòng chữ như SAE 20 hoặc SAE 30, đây là hai cấp độ nhớt phổ biến.
Nếu bạn sống ở nơi có khí hậu lạnh hơn, nhãn sẽ khác một chút. Nó có thể sẽ nói điều gì đó như 5W-30. “5W” có nghĩa là SAE đã thử nghiệm độ nhớt của dầu ở nhiệt độ lạnh hơn. Dầu này sẽ loãng hơn khi bạn khởi động động cơ vào một buổi sáng lạnh nhưng sẽ hoạt động giống như dầu SAE 30 ở 210 độ F (98,9 độ C), khi bạn lái xe được vài phút và động cơ ấm.
Trong mọi trường hợp, sổ tay hướng dẫn sử dụng có thể sẽ có mức dầu đề xuất cho ô tô của bạn. Chỉ cần nhớ rằng khởi động lạnh hơn thì ban đầu cần dầu loãng hơn và động cơ ấm cần dầu đủ đặc để không biến mất khi động cơ nóng lên.
3. Khi nào cần thay dầu bôi trơn
Trong nhiều thập kỷ, có một quy tắc cơ bản về việc thay dầu cho ô tô của bạn: cứ sau 5.000km hoặc 3 tháng, tùy điều kiện nào đến trước. Thật là dàng phải không?
Tuy nhiên, với những tiến bộ về hiệu suất và thiết kế động cơ, cộng với những tiến bộ trong công nghệ dầu bôi trơn động cơ, hầu hết các ô tô đều có thể đi xa hơn giữa các lần thay dầu. Nhiều ô tô hiện đại có thể đi được 8.000km đến 16.000km giữa các lần thay dầu, tùy thuộc vào kiểu xe và cách bạn lái xe.
Và ngày nay, hầu hết các xe ô tô thậm chí cả xe máy đều có chức năng theo dõi tình trạng dầu bôi trơn và cảnh báo thời điểm thay dầu thích hợp cho lái xe. Điều này thật tuyệt vời phải không?
4. Kiểm tra dầu bôi trơn
Đây là một phương pháp bảo dưỡng ô tô không thay đổi nhiều trong nhiều năm qua, và hầu như ai cũng có thể làm được điều đó. Hầu hết động cơ sẽ được bọc trong một loại vỏ bọc nào đó với rất nhiều dây và ống mềm quấn quanh nó. Nhưng ở đâu đó trong đó, thường là ở phía trước, bạn sẽ tìm thấy que thăm dầu. Nó có thể có một vòng hoặc móc ở đầu để kéo nó ra.
Khi động cơ nguội, hãy rút que thăm ra và dùng khăn lau sạch những gì bạn tìm thấy ở đầu que. Hãy chú ý đến các dấu hiệu ở cuối que thăm dầu- mức tối thiểu và tối đa được đánh dấu, đôi khi có đường chéo giữa chúng hoặc thậm chí là các lỗ trên que đó. Đặt que thăm dầu trở lại động cơ và kéo nó ra lần nữa. Bây giờ hãy kiểm tra xem mức dầu ở đâu. Nó phải gần mức tối đa hơn mức tối thiểu, nhưng không quá đầy. Cắm que thăm dầu trở lại, rửa tay và thư giãn.
5. Thêm dầu bôi trơn
Bạn đã kiểm tra dầu như ở trên và thấy nó hơi thấp. Không có gì to tát cả, bạn chỉ cần thêm một chút dầu nữa là ổn. Đơn giản là bạn có thể tự mua một chai dầu (lưu ý là theo khuyến nghị trong sổ tay hướng dẫn xe), sau đó là tự đổ vào.
Với động cơ mát, hãy dùng que thăm dầu để kiểm tra lượng dầu xem chính xác mức dầu thấp đến mức nào. Xác định vị trí nắp dầu trên đầu động cơ và tháo nó ra. Dùng phễu đổ khoảng nửa chai dầu vào, đợi một hoặc hai phút rồi kiểm tra lại que thăm.
Khi mức dầu vừa dưới mức tối đa, hãy vặn nắp dầu lại và đảm bảo que thăm dầu đã vào đúng vị trí.
