Nắp xi lanh, hay còn gọi nắp máy, nắp quy lát là bộ phận nằm phía trên các xi lanh trên đỉnh của thân máy trong động cơ đốt trong. Nắp xi lanh cùng với thành xi lanh và đỉnh piston kết hợp tạo thành buồng đốt và thể tích làm việc của động cơ. Liên kết giữa nắp xi lanh và thân động cơ được bịt kín bởi miếng đệm nắp máy (head gasket). Trong hầu hết các động cơ, nắp máy có nhiệm vụ cung cấp không gian gắn các bộ phận phân phối khí và nhiên liệu vào xi lanh, đồng thời cho phép khí thải thoát ra ngoài. Nắp xi lanh cũng là nơi để lắp xupap, bugi (ở động cơ xăng), kim phun nhiên liệu (ở động cơ diesel).
Theo thời gian và điều kiện sử dụng. Nắp máy có thể bị nứt vỡ khiến cho động cơ của bạn hoạt động không hiệu quả hoặc không thể hoạt động. Dưới đây là các dấu hiệu, triệu chứng cho thấy nắp máy bị nứt.
1. Rò rỉ dầu bôi trơn
Nắp xi lanh chứa dầu bôi trơn cùng với liên kết các đường dầu với thân máy. Dầu bôi trơn này có áp suất tương đối cao vừa giúp bôi trơn các bộ phận chuyển động của nó, vừa hỗ trợ tản nhiệt. Do đó, khi nắp xi lanh bị nứt, dầu bôi trơn sẽ bị rò rỉ rất nhanh.
Có một số cách triệu chứng này có thể tự biểu hiện. Đầu tiên, bạn có thể nhận thấy một mảng dầu đọng lại bên dưới động cơ khi bạn để xe ở một vị trí trong một khoảng thời gian.
Thứ hai, trên một chiếc xe hiện đại, bạn có thể nhận được đèn báo “Kiểm tra dầu” (Check Oil) bật lên trên màn hình bảng điều khiển.
2. Rò rỉ nước làm mát
Nước làm mát lưu thông khắp động cơ thông qua các áo nước. Liên kết giữa nắp xi lanh và thân máy có các lỗ áo nước. Bản thân nắp máy có áo nước để làm mát đỉnh xi lanh. Được làm kín bởi gioăng đệm nắp máy. Khi nắp máy bị nứt, sự làm kín này bị phá vỡ, hoặt nếu nó bị nứt đúng vị trí có áo nước hay đường nước làm mát thì nước làm mát sẽ bị rò rỉ rõ ràng.
Bạn có thể nhận thấy sự rò rỉ này bằng việc nhìn thấy vũng nước dưới gầm xe ở khu vực động cơ. Khi sự rò rỉ này đủ nhiều, không đủ nước làm mát sẽ khiến động cơ quá nóng. Lúc này, bạn sẽ thấy đồng hồ nhiệt độ động cơ tăng cao, hoặc đèn check động cơ sẽ bật sáng.
3. Hiệu suất kém
Nắp xi lanh đóng một vai trò quan trọng trong quá trình vận hành của động cơ đốt trong. Điều đó có nghĩa là khi nắp xi lanh bị nứt sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ. Cụ thể, chúng sẽ không thể tạo thành một buồng đốt hoàn chỉnh cần thiết để đốt cháy hiệu quả. Thay vào đó, khí nén sẽ bị thoát ra ngoài làm cho mỗi hành trình đốt cháy trong động cơ yếu hơn bình thường.
Điều đó sẽ chuyển thành hiệu suất động cơ kém. Bạn có thể sẽ nhận thấy điều này nhiều nhất khi bạn đặt áp lực hiệu suất lên xe. Ví dụ, chiếc xe có thể gặp khó khăn khi lái xe lên dốc hoặc có thể bị ì ạch khi xuất phát từ trạng thái dừng, chẳng hạn như khi đèn đỏ chuyển sang xanh.
4. Động cơ bị bỏ máy
Vì chức năng vô cùng quan trọng của nắp máy trong việc cấu thành buồng đốt động cơ. Khi nắp máy bị nứt, nguy cơ phá vỡ một buồng đốt hoàn chỉnh cho xi lanh là hoàn toàn có thể. Khi điều này xảy ra, áp suất nén sẽ không đủ cần thiết để đốt cháy nhiên liệu. Và do đó, động cơ của bạn sẽ xảy ra hiện tượng bỏ máy (không cháy) trong một hoặc một vài xi lanh. (Tìm hiểu Misfire – bỏ máy)
5. Động cơ thải ra khói trắng và có khói từ khoang động cơ
Thứ nhất, khi nắp máy bị nứt, khiến nước làm mát lọt vào buồng đốt động cơ, điều này khiến khí thải động cơ có màu trắng.
Thứ hai, nắp xi lanh bị nứt và hư hỏng nặng, khiến cho khí thải sẽ thải trực tiếp ra khoang động cơ thông qua vết nứt nắp máy. Bạn sẽ nhận thấy khói bốc lên từ khoang động cơ. (Khói bốc từ khoang động cơ có thể còn do vấn đề động cơ quá nhiệt). Nếu điều này xayr ra, bạn cần nhanh chóng kiểm tra và đưa xe đi sửa chữa ngay lập tức để tránh những thiệt hại đáng kể khác.
6. Thời gian
Thời gian, đây không phải là triệu chứng, mà nó là điểm xác định nguyên nhân hư hỏng động cơ của bạn. Về cơ bản thì, nếu xe của bạn mới, có tuổi đời trong vòng 2-3 năm thì bất kể các dấu hiệu nào ở trên đều không phải do nắp máy bị nứt (tuy nhiên, không phải hoàn toàn). Do đó, bạn cần chẩn đoán kỹ các vấn đề gặp phải đối với xe của bạn.
