Trong trường hợp xảy ra tai nạn, phanh có thể biến một cú va chạm thành một cú suýt va chạm hoặc một vụ va chạm lớn thành một cú va chạm nhỏ. Nhưng phanh không chỉ đơn giản là một bộ miếng đệm kẹp vào đĩa theo lệnh của bạn, mà có một số hệ thống an toàn chủ động và thụ động tuyệt vời trên ô tô hiện đại có thể giúp ô tô kiểm soát hiệu quả hơn.
Mặc dù các nhà sản xuất ô tô có công nghệ khác nhau và do đó sử dụng các tên khác nhau cho mọi thứ, nhưng có ba loại chính trong hệ thống phanh của ô tô mà tất cả những người mua ô tô mới nên chú ý: ABS, EBD và BA.
ABS – Hệ thống chống khóa cứng bánh xe
ABS là một loại hệ thống an toàn chủ động của xe. Nó còn được gọi là hệ thống phanh chống trượt. Hệ thống này hoạt động khi người lái phanh gấp trong trường hợp khẩn cấp. Việc sử dụng hệ thống chống bó cứng phanh trên ô tô và xe máy hiện là điều bắt buộc ở hầu hết các nơi trên thế giới.
ABS là một hệ thống tự động sử dụng các nguyên tắc của phanh theo ngưỡng và phanh theo nhịp. Đây là những kỹ thuật đã từng được thực hành bởi những người lái xe thành thạo trước khi ABS phổ biến. ABS hoạt động với tốc độ nhanh hơn nhiều và hiệu quả hơn lái xe có thể kiểm soát.
Mặc dù ABS thường giúp cải thiện khả năng kiểm soát xe và giảm khoảng cách dừng xe trên các bề mặt khô và trơn trượt, nhưng trên các bề mặt có nhiều sỏi đá hoặc tuyết, ABS có thể làm tăng đáng kể quãng đường phanh, trong khi vẫn cải thiện khả năng kiểm soát lái.
Các phiên bản hiện đại không chỉ ngăn chặn tình trạng bó cứng bánh xe khi phanh mà còn có thể thay đổi tỷ lệ của phanh trước-sau. Chức năng thứ hai này, tùy thuộc vào khả năng và cách thực hiện cụ thể, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau là phân phối lực phanh điện tử, hệ thống kiểm soát lực kéo, hỗ trợ phanh khẩn cấp hoặc kiểm soát ổn định điện tử (ESC).
Bất cứ khi nào lái xe đạp phanh đột ngột đối với một chiếc xe đang ở tốc độ cao, thì luôn có khả năng xảy ra hiện tượng ‘khóa bánh xe.’ Khóa bánh xe có nghĩa là bánh xe tương ứng dừng quay đột ngột thay vì từ từ dừng lại. Do bị khóa bánh xe nên nên việc đánh lái là vô tác dụng, chiếc xe sẽ bị mất kiểm soát. Để tránh những trường hợp như vậy, các nhà sản xuất sử dụng ABS.
BA hay EBA – Hệ thống hỗ trợ phanh khẩn cấp
Nếu bạn đã từng phải đạp bàn đạp phanh để tránh va vào vật gì đó, có lẽ bạn sẽ có cảm giác như đang dùng toàn lực để đẩy bàn đạp phanh về phía trước. Tuy nhiên, nhiều người lái xe không thực sự “đạp phanh” như đáng lẽ họ phải làm. Họ cũng không phản ứng đủ nhanh trước một tai nạn sắp xảy ra – khi một phần của giây có thể chuyển thành mét quãng đường phanh.
Hỗ trợ phanh khẩn cấp kích hoạt khi người lái đạp nhanh bàn đạp phanh. Nó hoạt động với ABS để tạo ra toàn bộ lực phanh trong trường hợp dừng khẩn cấp, ngay cả khi người lái chỉ đạp một nửa bàn đạp xuống sàn. Điều này biến một cú đẩy bàn đạp mỏng manh thành một cú đạp mạnh hoàn toàn, đảm bảo bạn có được lực dừng tối ưu.
EBD – Hệ thống phân phối lực phanh điện tử
EBD thực hiện đúng như tên gọi của nó – nó phân phối lực phanh giữa cả bốn bánh bằng phương pháp điện tử.
Khi bạn đạp phanh theo đường thẳng, trọng lượng của ô tô sẽ dồn vào mũi ô tô. Trong trường hợp này, các bánh xe ở phía trước có một vùng tiếp xúc lớn với mặt đất, do đó chúng có độ bám tốt nhất và sẽ được hưởng lợi từ lực phanh nhiều hơn. Vì vậy EBD đẩy toàn bộ lực phanh lên bánh trước.
Nếu bạn phanh khi vào cua, bánh xe bên trong nhẹ và không chịu nhiều trọng lượng nên lực phanh sẽ được truyền xuống bánh xe có trọng lượng lớn nhất và có khả năng phanh hiệu quả hơn – bánh xe bên ngoài. Tất cả đều rất thông minh và một lần nữa được liên kết với hệ thống ABS.
ESC, TC thì sao?
Kiểm soát lực kéo và Kiểm soát ổn định điện tử là các hệ thống an toàn chủ động mang lại nhiều khả năng kiểm soát hơn cho người lái khi mất độ bám ở một, hai hoặc cả bốn bánh. Ô tô không thể có hệ thống kiểm soát độ ổn định nếu không có ABS và mặc dù đây là một tính năng chính sử dụng hệ thống phanh của ô tô, nhưng nó không chỉ tác dụng phanh và làm chậm xe. Xem thêm ESC.
