Các giảm chấn và thanh chống thường được gọi là thay thế cho nhau bởi vì chúng thực hiện cùng một chức năng, tuy nhiên, chúng khác nhau trong thiết kế hệ thống treo.
Để sát nghĩa theo nguyên gốc chuyên ngành, ta gọi tắt lần lượt là Shock và Strut.
Khi bạn lái xe qua một gờ giảm tốc, ổ gà hoặc những con đường gồ ghề, bạn sẽ rất biết ơn khi những Shock và Strut trên xe của bạn đang hoạt động tốt. Mặc dù hai thành phần xe này thường được thảo luận cùng nhau, nhưng chúng là những bộ phận riêng lẻ khác nhau cung cấp chức năng quan trọng để giữ cho chiếc xe của bạn chắc chắn, êm và an toàn. Nếu bạn đã từng tự hỏi về sự khác biệt giữa Shock và Strut, bài viết này sẽ làm sáng tỏ.
Shock và Strut là cùng một bộ phận như nhau?
Hệ thống treo xe bao gồm nhiều bộ phận riêng lẻ – bao gồm giảm chấn (hoặc thanh chống) và lò xo. Lò xo được thiết kế để hỗ trợ xe và đệm làm giảm bớt va đập cho xe khi xe đâm vào vật thể trên đường. Bộ giảm chấn (còn được gọi là thanh chống) hạn chế việc di chuyển dọc hoặc chuyển động từ các lò xo cùng với việc hấp thụ hoặc làm giảm tác động từ vật cản trên đường.
Mọi người thường nhầm lẫn giữa thuật ngữ “giảm chấn” và “thanh chống”, tuy nhiên, chúng là các bộ phận riêng biệt với các chức năng khác nhau. Giảm chấn và thanh chống đều giúp giữ cho lốp xe tiếp xúc với bề mặt. Nếu không, hệ thống lái, xử lý và phanh có thể bị ảnh hưởng. Hệ thống treo của ô tô giúp giảm sự lắc lư và cuộn thân xe ở các góc, đồng thời giúp duy trì sự thẳng hàng của bánh xe, giảm mài mòn lốp không cần thiết.
- Sự khác biệt chính giữa một Strut và Shock là trong thiết kế của hệ thống treo riêng lẻ.
- Tất cả các phương tiện sẽ sử dụng một Shock hoặc Strut ở mỗi bốn góc (trên bánh xe). Một số xe có Strut sử dụng ở cầu trước và Shock ở cầu sau.
- Các Strut được sử dụng trên các phương tiện không có thanh giằng trên (tay điều khiển trên) và kết nối với khớp nối trong khi các xe có tay điều khiển trên và dưới (hệ thống treo độc lập) hoặc trục cứng (ở phía sau) sử dụng Shock. (Chú thích: Control arm – thanh giàng, tay điều khiển)
Shock/Giảm chấn là gì?
Chức năng chính của bộ giảm chấn là điều khiển chuyển động của lò xo và hệ thống treo. Động năng của chuyển động của hệ thống treo được chuyển thành nhiệt năng thông qua chất lỏng thủy lực. Bộ giảm xóc bao gồm một piston được giữ dưới áp suất của chất lỏng thủy lực. Các lỗ nhỏ trên piston quyết định lực cản tổng thể của bộ giảm chấn. Giảm chấn hiện đại là hệ thống giảm chấn thủy lực nhạy cảm với vận tốc, có nghĩa là hệ thống treo di chuyển càng nhanh thì lực cản của nó càng tăng.
1. Mono-tube Shock Absorber – Giảm chấn ống đơn
Loại giảm chấn phổ biến nhất được sử dụng là giảm chấn ống đơn. Thành phần này được làm từ một ống thép với một thanh đẩy và piston được lắp đặt bên trong. Khi xe lái qua một gờ hay ụ mấp mô, pít-tông đẩy lên và được nén chậm bằng khí để chuyển tiếp mượt mà hơn.
2. Dual Shock – Giảm chấn kép: Dual Shock có hai ống thẳng đứng lồng nhau chứa đầy chất lỏng thủy lực. Khi được nén, chất lỏng được chuyển từ ống sơ cấp sang ống thứ cấp và ngược lại.
3. Coil-Over Shock – Giảm chấn lồng ghép lò xo: Các phương tiện có bộ giảm chấn được lắp đặt ở phía trước thường được gọi là Coil-Over Shock – chúng có một bộ giảm chấn được bao bởi một lò xo.
Strut là gì?
Thanh chống là một hệ thống giảm chấn chung tạo thành một phần của hệ thống treo của xe. Thanh chống là một bộ phận kết cấu chính của hệ thống treo. Nó thay thế tay điều khiển trên và khớp cầu trên được sử dụng trong hệ thống treo thông thường. Thanh chống nhẹ hơn và chiếm ít không gian hơn so với bộ giảm xóc trong hệ thống treo thông thường.
Bản chất của thanh chống là bao gồm một giảm chấn, cho nên trong thanh chống thì luôn có giảm chấn.
Thanh chống thực hiện hai công việc chính. Đầu tiên, các thanh chống hoạt động như một van điều tiết giống như một bộ giảm chấn. Thanh chống thường có một cuộn lò xo để giúp giảm xóc. Bên trong, thanh chống hoạt động tương tự như một bộ giảm chấn. Nó bao gồm một piston trong một xi lanh chứa đầy chất lỏng thủy lực để điều khiển chuyển động của lò xo và hệ thống treo. Cũng giống như giảm chấn, nó cung cấp khả năng chống chuyển động lên và xuống của hệ thống treo. Ngoài ra, giống như một bộ giảm chấn, thanh chống nhạy cảm với vận tốc và lượng lực cản có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào tốc độ của hệ thống treo.
Thứ hai, thanh chống cung cấp cấu trúc hỗ trợ cho hệ thống treo, hỗ trợ lò xo và giữ lốp ở vị trí thẳng hàng. Chúng cũng chịu tải trọng bên được đặt lên hệ thống treo. Thanh chống chịu trách nhiệm về sự thoải mái khi lái xe, đánh lái, điều khiển xe, phanh, căn chỉnh bánh xe và mài mòn các bộ phận của hệ thống treo khác.
Thanh chống bao gồm một vỏ thanh chống cung cấp giá đỡ kết cấu cứng cho cụm hệ thống treo và một bộ phận giảm chấn bên trong vỏ để điều khiển lò xo và chuyển động của hệ thống treo. Đáy của thân thanh chống gắn với côn lái được nối với tay đòn thông qua khớp bi dưới. Nhìn chung, cụm thanh chống, với bộ giảm chấn sử dụng lò xo cuộn để nâng đỡ trọng lượng của xe. Mỗi bánh xe đều có giảm chấn hoặc thanh chống. Xe có thể có thanh chống ở phía trước và giảm xóc ở phía sau hoặc bất kỳ cấu hình nào của cả hai.
Thanh chống là thành phần cấu tạo của hệ thống lái và hệ thống treo của xe. Thanh chống bao gồm một lò xo và một bộ phận giảm chấn. Thanh chống được thiết kế chắc chắn hơn giảm chấn và tạo thành bộ phận chịu trọng lượng của hệ thống treo. Chúng không chỉ giúp giảm chấn mà còn cải thiện khả năng điều khiển và đánh lái của xe.
Các loại thanh trống Strut
Thanh chống MacPherson
Thanh chống MacPherson là hệ thống treo độc lập phổ biến nhất được sử dụng trên xe du lịch hiện nay. Hầu hết các loại xe đều sử dụng hệ thống này ở phía trước và sử dụng lò xo cuộn đơn giản ở phía sau. Hệ thống MacPherson sử dụng cụm điều tiết/giảm chấn và cụm lò xo cuộn đơn giản. Lò xo phục vụ mục đích hấp thụ các va chạm trên đường. Giảm chấn sử dụng chất lỏng thủy lực để phân tán năng lượng này dưới dạng nhiệt. Hệ thống này cùng nhau mang đến một chuyến đi êm ái cho người ngồi trên xe.
Ưu điểm của hệ thống thanh chống MacPherson là nó cho phép không gian rộng rãi để đặt trục truyền động. Nó có chi phí thấp và dễ bảo trì. Hệ thống này đáng tin cậy do có một số lượng nhỏ các bộ phận và nó rất nhẹ. Nhược điểm của loại hệ thống này là nó yêu cầu thiết kế khung gầm liền khối (monocoque) và nó không thích hợp cho các ứng dụng địa hình do hạn chế về chuyển động của nó.
Các thanh chống của hệ thống treo MacPherson làm tốt nhiệm vụ giữ xe bằng phẳng trên những con đường gập ghềnh. Chúng không chiếm nhiều chỗ cho phép nhiều không gian cabin hơn cho hành khách. Trọng lượng nhẹ hơn cho phép tăng tốc và tốc độ tốt hơn.
Hệ thống treo độc lập xương đòn kép
Loại hệ thống treo này là một hệ thống độc lập và bao gồm hai tay điều khiển hình chữ A. Các tay điều khiển này kết nối bánh xe và khung của xe ở hai đầu. Loại hệ thống treo này được tìm thấy trong các xe ô tô hạng sang cao cấp. Loại hệ thống treo được thiết lập này cũng được sử dụng trong các ứng dụng đường địa hình vì độ dài hành trình cao hơn sẽ xử lý các va chạm lớn hơn. Thiết lập xương đòn kép cũng tốt cho sự thoải mái và xử lý.
Nó mang lại khả năng xử lý tuyệt vời và ổn định vì nó cho phép lốp xe tiếp xúc với mặt đường. Tổng thể được thiết lập khá nhỏ gọn và linh hoạt cho phép các thành phần khác được đặt trong vùng lân cận của nó. Việc di chuyển ngoài đường trở nên dễ dàng vì thời gian tạm dừng di chuyển dài.
Tuy nhiên, hệ thống này tốn kém và phức tạp, đó là lý do tại sao nó không được trang bị trên nhiều xe hơi. Nó liên quan đến một số bộ phận khá khó bảo trì. Mục đích của hệ thống treo là tạo lớp đệm giữa mặt đường và cabin ô tô. Cả bộ giảm chấn và thanh chống đều được sử dụng trong hệ thống treo để duy trì một hành trình thoải mái, khả năng xử lý và đánh lái tốt của xe.
