Khi hệ thống treo hoặc hệ thống truyền động của ô tô gặp vấn đề về kỹ thuật, nó sẽ gây ra hiện tượng rung lắc vô lăng. Lốp và bánh xe mất cân bằng cũng có thể gây ra rung động.
Trong quá trình vận hành bình thường, ô tô của bạn sẽ vận hành trơn tru và ổn định trên các con phố bạn di chuyển. Tuy nhiên, có những lúc chúng ta cảm thấy hiện tượng rung vô lăng xuất hiện trên những con đường nhất định, ở một tốc độ cụ thể hoặc bất cứ lúc nào xe di chuyển về phía trước hay chuyển hướng.
Vì có rất nhiều thành phần kết cấu trên các phương tiện hiện nay có thể gây rung tay lái, nên việc cố gắng tìm ra nguồn chính xác có thể gặp khó khăn và mất thời gian, ngay cả đối với những thợ máy kinh nghiệm nhất. Thêm thực tế là nhiều bộ phận phía trước có thể bị mòn hoặc mất liên kết cùng một lúc, và bạn sẽ hiểu tại sao quá trình tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra rung tay lái có thể là một quá trình tốn thời gian và cực kỳ chi tiết tỉ mỉ.
Xem thêm: Cách khắc phục sự cố ô tô bị rung khi chuyển hướng
1. Chẩn đoán các vấn đề về lốp và cân bằng bánh xe
Nguyên nhân phổ biến nhất của hiện tượng rung tay lái là do lốp và bánh xe bị mất cân bằng. Cân bằng lốp/bánh xe là quá trình tăng thêm trọng lượng cho bánh xe sau khi đã lắp lốp mới. Mỗi chiếc lốp xe xuất xưởng đều có một số điểm không hoàn hảo trong cấu tạo hoặc sự phân bố trọng lượng và cần phải có trọng lượng để cân bằng.
Cách tốt nhất để xác định xem tay lái bị rung có phải do lốp trước và bánh xe của bạn bị mất cân bằng hay không là nhờ một kỹ thuật viên lốp chuyên nghiệp kiểm tra cân bằng.
Thông thường, các dấu hiệu cảnh báo dẫn đến vấn đề này bao gồm:
- Vô lăng rung khi xe đạt tốc độ đường cao tốc (80km/h trở lên)
- Rung lắc càng ngày càng mạnh khi xe chạy tốc độ nhanh hơn
- Rung lắc sẽ biến mất khi bạn giảm tốc độ dưới tốc độ đường cao tốc
Bạn cũng có thể tự mình thực hiện một số kiểm tra để xác định xem lốp/bánh xe cân bằng có gây rung tay lái hay không.
Kiểm tra các mặt của lốp xe của bạn để tìm dấu vết. Nguyên nhân phổ biến nhất khiến lốp và bánh xe mất thăng bằng là do lốp va vào lề đường. Nếu bạn nhìn thấy những vết xước bên hông lốp, đó là dấu hiệu cho thấy lốp và bánh xe đang mất cân bằng.
Một cách kiểm tra đơn giản khác là kiểm tra mặt bên của bánh xe nơi các miếng khối lượng được lắp đặt ban đầu. Nếu bạn nhìn thấy một điểm sạch có hình dạng của miếng khối lượng ở bên cạnh bánh xe của bạn, có khả năng là miếng khối lượng đã rơi ra. Việc kiểm tra này khó hoàn thành ở mặt bên trong bánh xe, nhưng nếu bạn có thể, hãy quay bánh xe sang trái và kiểm tra cả bên trong.
2. Chẩn đoán sự cố ổ trục bánh xe
Các ổ trục bánh xe giữ chặt trục bánh xe vào hệ thống treo của xe. Bên trong vỏ ổ trục bánh xe được thiết kế chất bôi trơn để giữ cho ổ trục mát và giảm sự tích tụ nhiệt khi bánh xe quay. Theo thời gian, ổ trục bánh xe có xu hướng mất đi độ bôi trơn, và nếu ổ trục không được thay thế kịp thời, chúng có thể khiến trục bánh xe bị lỏng.
Khi xe chạy trên đường, bánh xe lỏng lẻo sẽ gây ra rung, có thể cảm nhận được điều này ở tay lái. Nếu ổ trục bánh xe không được thay thế sớm, chúng có thể bị vỡ, khiến toàn bộ cụm bánh xe/trục bánh xe rơi ra khỏi xe và gây ra tình huống nguy hiểm khi lái xe.
Có một bài kiểm tra rất đơn giản mà bất kỳ thợ cơ khí mới vào nghề nào cũng có thể thực hiện để kiểm tra xem ổ trục bánh xe có gây ra rung động hay không. Để thực hiện việc kiểm tra này, bạn cần làm theo các bước cơ bản sau.
Bước 1: Nâng phần đầu xe lên trên giá đỡ. Sử dụng kích nâng thủy lực hoặc giá đỡ kích và kích, nâng phần trước của xe lên.
Bước 2: Kiểm tra lốp/bánh xe xem có bị lỏng ổ trục bánh xe không. Như đã lưu ý trong hình trên, việc kiểm tra ổ trục bánh xe bị lỏng hoặc mòn khá đơn giản và được thực hiện bằng cách chạm. Đặt cả hai tay lên lốp xe, tốt nhất là đặt một tay ở vị trí 3 giờ và tay kia ở vị trí 9 giờ.
Đẩy và kéo lốp ra vào bằng cả hai tay. Nếu bạn làm điều này và nghe thấy âm thanh lạch cạch hoặc bánh xe di chuyển tự do trong khi lắc lốp, đó là dấu hiệu cho thấy ổ trục bánh xe đã bị mòn và cần được thay thế.
Bước 3: Thay ổ trục bánh xe hoặc nhờ thợ máy hoàn thành công việc này. Nếu bạn có đúng công cụ và kinh nghiệm, việc thay thế ổ trục bánh xe là một công việc khá đơn giản để hoàn thành.
Nhưng nếu bạn không có, hoặc đơn giản là không cảm thấy thoải mái khi hoàn thành công việc này, hãy liên hệ với thợ cơ khí có thể thay thế ổ trục bánh xe cho bạn. Đây là một tình huống nguy hiểm mà bạn không muốn trì hoãn việc sửa chữa.
3. Kiểm tra các vấn đề về thành phần hệ thống treo
Có nhiều thành phần tạo nên hệ thống treo phía trước hiện đại. Mỗi bộ phận này được kết nối với nhau để cung cấp đầu vào là đánh lái, cung cấp mô men cho bánh trước và giữ cho bánh trước thẳng hàng để xe lái thẳng trên mặt đường.
Việc căn chỉnh các bộ phận của hệ thống treo không đúng cách có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của xe và cũng có thể gây rung tay lái. Rung lắc thường do các bộ phận của hệ thống treo bị mòn hoặc lỏng lẻo, gây ra các vấn đề về căn chỉnh.
Để tìm hiểu xem các bộ phận của hệ thống treo có bị mòn hoặc việc căn chỉnh hệ thống treo bị lỗi hay không, bạn sẽ phải hoàn thành các bước kiểm tra sau:
Bước 1: Kiểm tra độ mòn của các thanh giằng. Các mục đầu tiên bạn muốn kiểm tra độ hao mòn liên quan đến rung tay lái là các thanh giằng. Tham khảo hướng dẫn sử dụng dịch vụ xe của bạn để biết hướng dẫn chính xác và các bước về cách bạn nên kiểm tra chúng, vì cấu tạo và vị trí thanh giằng của mỗi xe là duy nhất.
Bước 2: Kiểm tra các ống lót. Nguyên nhân phổ biến của hiện tượng rung tay lái ở tốc độ thấp hơn là khi ống lót của thanh giằng, trục xoay hoặc tay điều khiển – càng bị mòn.
Đầu tiên, kích phần đầu xe của bạn lên và đặt phần đầu trước lên giá đỡ (đảm bảo chặn bánh xe phía sau).
Sử dụng đèn pin, kiểm tra ống lót xem có vết cắt, vết rách, vết xước, dấu hiệu của dầu mỡ thừa hoặc ống lót bị đẩy ra khỏi giá đỡ hay không. Cố gắng di chuyển hoặc lắc phần treo được nối bằng ống lót. Nếu bộ phận bị di chuyển, ống lót đã bị lỗi và phải được thay thế.
Bước 3: Kiểm tra giảm chấn, thanh chống và lò xo. Hầu hết các loại xe đều có thanh chống phía trước hoặc bộ giảm xóc được nối với tay điều khiển/càng phía dưới và là một bộ phận của hệ thống treo.
Để kiểm tra các hao mòn có thể gây rung lắc vô lăng, hãy hoàn thành các bước kiểm tra sau:
- Tìm dấu hiệu của dầu mỡ: Khi một thanh chống hoặc giảm chấn bị rò rỉ, bạn thường sẽ tìm thấy dầu mỡ dọc theo thanh chống hoặc giá đỡ giảm xóc. Điều này có thể có nghĩa là các giảm chấn hoặc thanh chống bị lỏng, gây ra rung động.
- Kiểm tra lò xo xem có bị hư hỏng không: Trong một số trường hợp, lò xo sẽ bị tách ra khỏi thanh chống/giảm chấn qua cuộn lò xo. Điều này cũng có thể gây ra các vấn đề rung động.
- Kiểm tra các ngàm giảm xóc: Nếu các ngàm bị lỏng chắc chắn sẽ khiến phần đầu xe bị kêu lục cục và tay lái bị rung. Điều này được nhận thấy ngay lập tức khi xe tiến hoặc lùi.
Nếu bạn đã hoàn thành tất cả các bước kiểm tra này mà vẫn không thể tìm ra nguồn gốc của sự cố hoặc cần thêm một đội ngũ chuyên nghiệp để giúp khắc phục sự cố, hãy hãy đem xe đến xưởng dịch để họ chẩn đoán thêm và khắc phục kịp thời.
