Khớp cầu là một thành phần hệ thống treo được tìm thấy trên hầu hết các loại xe. Khớp cầu là khớp linh hoạt cho phép các thành phần của hệ thống treo di chuyển lên xuống, cũng như sang hai bên, thường là xoay 360 độ.
Các khớp nối cầu thường là một thiết kế kiểu ổ bi (1 bi) bóng được bôi trơn bằng mỡ và được che bởi một bốt (phớt) chống bụi. Một số sẽ có bộ phận gắn mỡ bên ngoài để thêm dầu bôi trơn, một số sẽ có thiết kế kín. Mặc dù thiết kế khớp nối này thường được sử dụng trên nhiều thành phần hệ thống treo khác, chẳng hạn như đầu thanh giằng và liên kết thanh lắc (thanh cân bằng), khớp nối cầu có nhiệm vụ kết nối tay điều khiển hệ thống treo với khớp tay lái của xe.
Tùy thuộc vào loại hệ thống treo, hầu hết các loại xe sẽ có khớp cầu trên và khớp cầu dưới đóng vai trò là một số khớp quan trọng nhất kết nối khung của xe với hệ thống treo. Khi hỏng hóc, xe có thể gặp các vấn đề từ tiếng ồn nhỏ và rung lắc trong hệ thống treo, đến hỏng hóc hoàn toàn khiến xe không thể điều khiển được.
Bài viết này hướng dẫn bạn cách kiểm tra độ lỏng lẻo của khớp nối cầu và xem chúng có cần thay thế hay không. Bằng cách lắng nghe xe khi lái xe, cảm nhận bất kỳ triệu chứng nào và kiểm tra trực quan các khớp cầu trong khi xe được nâng lên, bạn có thể biết được liệu khớp cầu xe của mình có gây ra vấn đề gì với xe không.
1. Kiểm tra các khớp nối cầu bằng cách điều khiển xe
Bước 1: Lấy xe lái thử. Lái xe đạt đến tốc độ cho phép trên đường công cộng và lắng nghe bất kỳ tiếng động nào có thể phát ra từ hệ thống treo.
Các khớp cầu bị mòn thường sẽ được biểu thị bằng âm thanh đập ngắt quãng dường như phát ra từ một trong các góc của xe.
Hãy lưu ý đến bất kỳ cảm giác bất thường nào trên vô lăng. Các khớp bi bị mòn có thể gây ra rung động quá mức trong vô lăng, cũng như làm cho tay lái bị chao đảo, đòi hỏi người lái xe phải điều chỉnh liên tục.
Bước 2: Lái xe qua gờ giảm tốc. Sau khi bạn đã điều khiển xe ở tốc độ tối đa, hãy đưa xe vào bãi đỗ có gờ giảm tốc và lái xe ở tốc độ thấp.
Dừng lại và đi một vài lần, lái xe qua gờ giảm tốc và rẽ vài vòng ở tốc độ thấp.
Lắng nghe bất kỳ tiếng động va đập hoặc đập mạnh nào. Những âm thanh này có thể trở nên rõ ràng hơn khi rẽ ở tốc độ thấp và vượt qua gờ giảm tốc.
Bước 3: Quay tay lái. Khi xe đã được lái ở tốc độ thấp, hãy đỗ xe.
Xoay vô lăng qua lại một vài lần, một lần nữa lắng nghe xem có dấu hiệu lỏng lẻo nào có thể xảy ra ở các khớp nối cầu của xe hay không.
Mẹo: Hãy nhớ rằng bất kỳ tiếng động nào do các khớp cầu mòn quá mức thường sẽ tự phát ra dưới dạng tiếng gõ, tiếng động sẽ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, ảnh hưởng rõ rệt hơn đến hệ thống treo và lái của xe.
Sau khi chiếc xe đã được lái thử, đã đến lúc phải kiểm tra bằng mắt và thực tế.
2. Kiểm tra các khớp nối cầu bằng trực quan
Dụng cụ cần thiết:
- Kích nâng
- Giá đỡ
- Đèn pin
- Thanh đòn bẩy
- Cờ lê đai ốc
- Khối gỗ hoặc tắc kê bánh xe
Bước 1: Nới lỏng các đai ốc. Tuy nhiên, hãy nới lỏng các đai ốc vấu, giữ chặt chúng trên tay, với bánh xe vẫn được giữ chặt một cách hợp lý vào xe. Điều này sẽ cho phép bạn di chuyển bánh xe xung quanh trục của nó (mà không cần tháo nó ra).
Bước 2: Kích nâng xe. Đưa kích nâng vào nâng phần đầu xe và cố định nó trên giá đỡ. Việc nâng đầu xe lên sẽ giúp cho việc kiểm tra các khớp cầu dễ dàng hơn.
Bước 3: Đặt chặn bánh xe phía sau bánh xe. Đặt chặn bánh xe hoặc khối gỗ phía sau bánh sau của xe và cài phanh tay để ngăn xe lăn.
Bước 4: Lắc bánh xe trên trục của nó. Khi xe đã được nâng lên, hãy nắm lấy phần trên và dưới của lốp và lắc nó vào và ra dọc theo trục thẳng đứng của bánh xe.
Nếu khớp ở trạng thái tốt, bạn sẽ không cảm thấy rơ rão hay lỏng lẻo.
Chú ý đến bất kỳ hoạt động lỏng lẻo nào có vẻ quá mức hoặc có tiếng ồn khi lắc bánh xe vào và ra, và nơi phát ra âm thanh hoặc tiếng động.
Mẹo: Mọi tiếng ồn hoặc tiếng động phát ra ở phía trên rất có thể là dấu hiệu của vấn đề với khớp cầu phía trên, trong khi, bất kỳ tiếng động hoặc tiếng ồn nào phát ra từ phía dưới bánh xe có thể là dấu hiệu của vấn đề với khớp cầu phía dưới.
Cảnh báo: Khi tiến hành thử nghiệm này, hãy đảm bảo rằng các đai ốc vấu không bị lỏng, vì điều đó có thể gây ra chuyển động khi lắc bánh xe. Các đai ốc không cần phải được nén chặt hoàn toàn; chúng chỉ cần đủ chặt để bánh xe được giữ chặt trên trục.
Bước 5: Tháo bánh xe. Khi bạn đã sẵn sàng để tiếp tục, hãy tháo bánh xe và kiểm tra trực quan cả khớp cầu trên và khớp dưới bằng đèn pin.
Kiểm tra kỹ các khớp nối cầu xem có dấu hiệu rỉ sét, hư hỏng bốt phớt bụi, rò rỉ dầu mỡ hoặc các vấn đề tiềm ẩn khác có thể cho thấy cần thay thế hay không.
Bước 6: Cạy rời khớp nối cầu. Lấy một thanh nạy và đặt nó giữa tay điều khiển phía dưới và khớp tay lái, hai phần được nối với nhau bằng khớp cầu và cố gắng cạy chúng ra.
Các khớp cầu lỏng lẻo sẽ rơ rão và chuyển động khi bạn cạy vào chúng, thậm chí có thể tạo ra tiếng gõ hoặc tiếng lách cách.
Bước 7: Đặt bánh xe trở lại. Khi bạn đã kiểm tra trực quan và kiểm tra các khớp nối cầu bằng thanh nạy, hãy lắp lại bánh xe, hạ xe và vặn các đai ốc.
Bước 8: Kiểm tra các khớp nối trên các bánh xe khác. Tại thời điểm này, bạn có thể tiến hành sang ba bánh khác của xe, sử dụng các quy trình tương tự như đã nêu trong các Bước 1-5.
Các khớp nối cầu là một trong những thành phần quan trọng nhất trong hệ thống treo của xe và việc kiểm tra để đảm bảo rằng chúng ở trong tình trạng tốt là một bài kiểm tra tương đối dễ thực hiện. Các khớp cầu bị mòn có thể gây ra đủ loại vấn đề, từ việc bẻ lái, phát ra tiếng ồn khi đi qua đường xóc, hay lốp mòn không đều.
Nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ rằng khớp bi của bạn có thể bị mòn, đừng ngần ngại kiểm tra chúng. Nếu cần, hãy nhờ một kỹ thuật viên chuyên nghiệp hỗ trợ bạn thay thế cả khớp cầu trước và sau.
