Một số vấn đề có thể làm cho chiếc xe của bạn trở nên quá nóng. Hệ thống làm mát bị rò rỉ, bộ tản nhiệt bị tắc nghẽn, van hằng nhiệt kém hoặc máy bơm nước bị hỏng là những nguyên nhân phổ biến.
Một chiếc xe quá nhiệt thực sự là một cảm giác rất tồi tệ đối với lái xe: sự thật không thể chối cãi rằng có gì đó không ổn. Hơi nước phun ra từ dưới mui xe trong khi tiếng chuông cảnh báo và đèn nhấp nháy từ bảng điều khiển của bạn. Động cơ của bạn quá nóng, và bạn đã phải tấp vào bãi đậu xe gần nhất hoặc bên lề đường để động cơ nguội dần.
Nhiệt là một kẻ thù của động cơ. Các thiệt hại gây ra bởi quá nhiệt có thể là thảm họa và đòi hỏi phải đại tu hoàn toàn hoặc thay thế nếu vấn đề không được xử lý kịp thời. Có nhiều điều kiện có thể gây ra quá nhiệt, với một số là sửa chữa đơn giản và những điều kiện khác đòi hỏi nhiều giờ làm việc và chi phí cao.
Quá nhiệt là gì?
Động cơ đốt trong hoạt động hiệu quả ở một khoảng nhiệt độ nhất định. Tại nhiệt độ đó, mặc dù quá nóng khi chạm vào bằng tay, nhưng lại mát hơn đáng kể so với khi không có hệ thống làm mát. Quá nhiệt là khi nhiệt độ của động cơ leo lên đến điểm có thể xảy ra hư hỏng cơ học. Thông thường nhiệt độ duy trì trên 240 độ fahrenheit (115 độ C) là đủ để gây lo ngại. Hơi nước bốc lên từ khu vực động cơ, đồng hồ đo nhiệt độ tăng vọt đến vùng màu đỏ và đèn cảnh báo động cơ – thường có hình dạng như nhiệt kế – là những dấu hiệu cho thấy xe của bạn có thể bị quá nhiệt.
Xe của tôi có hệ thống làm mát không?
Bất kể lớn hay nhỏ, mọi động cơ trên ô tô đều có hệ thống làm mát. Trước kia, động cơ xe được làm mát bằng không khí. Về cơ bản, tiếp xúc với không khí đi qua nó sẽ tản nhiệt từ động cơ. Khi các động cơ trở nên phức tạp và mạnh mẽ hơn, các trường hợp quá nhiệt trở nên thường xuyên hơn và một hệ thống làm mát dựa trên chất lỏng được phát triển để đáp ứng.
Hệ thống làm mát bằng chất lỏng được sử dụng gần như độc quyền trong thiết kế và phát triển ô tô ngày nay. Xe hiện đại của bạn được trang bị hệ thống làm mát lưu thông chất làm mát (còn gọi là chất chống đông) trong toàn bộ động cơ và thông qua bộ tản nhiệt (két làm mát) để tản nhiệt.
Hệ thống làm mát hoạt động như thế nào?
Có nhiều bộ phận trong một hệ thống làm mát động cơ. Có một máy bơm nước, một van hằng nhiệt, lõi nóng (dàn sưởi), bộ tản nhiệt, ống làm mát và chính động cơ (các áo nước).
- Máy bơm nước có một bánh công tác lưu thông chất làm mát. Bánh công tác trông giống như một cái quạt hoặc cối xay gió, và được dẫn động bằng dây đai từ trục khuỷu.
- Chất làm mát chảy qua áo làm mát động cơ, là một mê cung của các kênh thông qua khối động cơ (các áo nước). Nhiệt được hấp thụ bởi chất làm mát và được đưa ra khỏi động cơ và vào lõi nóng (dàn sưởi).
- Lõi nóng là một bộ tản nhiệt nhỏ bên trong xe của bạn để làm nóng nội thất (sưởi ấm bên trong xe khi trời lạnh). Một van kiểm soát lượng chất làm mát nóng đi qua lõi nóng để làm ấm nhiệt độ không khí bên trong. Chất làm mát sau đó đi qua một vòi về phía bộ tản nhiệt.
- Bộ tản nhiệt (két làm mát) thực chất là một ống dài được uốn thành cuộn ngắn hơn và được gắn các lá tản nhiệt bằng thép mỏng. Không khí đi qua các cuộn dây phân tán nhiệt từ chất làm mát bên trong, làm giảm nhiệt độ của chất làm mát. Sau khi đi qua bộ tản nhiệt, một vòi mang chất lỏng được làm mát trở lại máy bơm nước và chu trình bắt đầu lại.
Tại sao động cơ quá nhiệt
Có một số nguyên nhân gây ra hiện tượng quá nhiệt. Hầu như tất cả bắt nguồn từ việc thiếu lưu thông dòng chảy nước làm mát nhưng có thể được gây ra theo những cách khác nhau.
Rò rỉ hệ thống làm mát – Rò rỉ trong hệ thống làm mát không trực tiếp làm cho động cơ bị quá nhiệt. Nguyên nhân trực tiếp là không khí đi vào hệ thống làm mát. Khi có rò rỉ, mức chất làm mát giảm xuống và không khí được hút vào và lưu thông. Không khí rõ ràng là nhẹ hơn chất làm mát, và một khi nó vươn lên trên đỉnh của hệ thống làm mát, nó gây ra hiện tượng được gọi là khóa khí (airlock). Airlock là một bong bóng lớn có thể được đẩy qua hệ thống làm mát bằng dòng nước làm mát. Điều đó có nghĩa là hệ thống làm mát có thể bị dừng lưu thông và chất làm mát còn lại bên trong động cơ trở nên quá nóng.
Tắc nghẽn – Sự tắc nghẽn trong hệ thống làm mát là một nguyên nhân gián tiếp khác, vì quá nhiệt thực sự là do thiếu lưu thông chất làm mát bên trong động cơ. Khi hệ thống làm mát bị chặn lại và chất làm mát không thể luân chuyển đến bộ tản nhiệt để phân tán nhiệt, động cơ sẽ quá nhiệt. Một vài vật cản phổ biến là:
- Van hằng nhiệt không mở khi cần.
- Cặn lắng chặn bộ tản nhiệt.
- Một vật lạ bên trong hệ thống làm mát.
Máy bơm nước hư hỏng – Lỗi máy bơm nước là một trong những nguyên nhân thường xuyên hơn dẫn đến quá nhiệt. Máy bơm nước là thành phần tích cực nhất trong hệ thống làm mát và chịu trách nhiệm duy trì lưu thông nước làm mát. Theo thời gian, ổ trục hoặc bánh công tác bên trong máy bơm nước có thể bị mòn hoặc vỡ, và bánh công tác sẽ không còn quay. Khi điều này xảy ra, nó sẽ khiến động cơ trở nên quá nhiệt nhanh.
Đai dẫn động hư hỏng – Theo thời gian, dây đai dẫn động phụ (dẫn động máy bơm nước và các thành phần khác) bị giãn ra, hay đứt, khiến cho máy bơm nước không hoạt động hết công suất hoặc ngừng hoạt động. Điều này khiến cho nước làm mát không lưu thông được trong hệ thống, và động cơ sẽ trở nên quá nhiệt rất nhanh.
Chất làm mát không đủ tập trung – Tình trạng này chủ yếu là mối lo ngại ở vùng khí hậu thời tiết lạnh khi nhiệt độ xuống dưới mức đóng băng. Chất làm mát có thể tạo gel bên trong động cơ hoặc bộ tản nhiệt và gây tắc nghẽn. Ngay cả khi trời lạnh, động cơ sẽ dễ dàng bị quá nóng nếu chất chống đông đã dồn nén và không thể lưu thông. Nó có thể gây ra thiệt hại bên trong, và có thể phải sửa chữa nhiều bộ phận.
Dầu bôi trơn – Một hệ thống ít được biết đến hỗ trợ làm mát động cơ là dầu động cơ. Nó đóng một phần lớn trong việc làm mát động cơ và cũng trong việc ngăn chặn nhiệt độ quá cao tích tụ. Dầu động cơ bôi trơn các bộ phận bên trong động cơ để tránh ma sát, đó là nguyên nhân chính gây ra nhiệt bên trong động cơ. Khi dầu bôi trơn động cơ trở nên quá cũ, và bẩn hoặc mức dầu xuống thấp, khiến cho việc bôi trơn và làm mát các bề mặt kim loại tiếp xúc hoạt động bên trong động cơ kém đi, điều này sẽ nhanh chóng gây ra quá nhiệt cho động cơ.
Nhiều nhà sản xuất đã kết hợp một bộ làm mát dầu động cơ vào xe của họ hoạt động giống như một bộ tản nhiệt. Dầu nóng được lưu thông đến bộ làm mát dầu, nơi nhiệt tỏa ra trước khi nó quay trở lại động cơ. Hiểu quả lên đến 40% việc làm mát động cơ được thực hiện bởi dầu động cơ.
Các sửa chữa thông thường để khắc phục tình trạng quá nhiệt động cơ
- Thay thế máy bơm nước
- Sửa chữa hoặc thay thế két tản nhiệt
- Thụt rửa chất chống đông
- Thay thế van hằng nhiệt
- Thêm hoặc thay dầu động cơ
- Thay ống nước làm mát
Làm thế nào để ngăn ngừa quá nhiệt
Có một số cách để chống quá nhiệt trong xe của bạn.
- Xả rửa hệ thống làm mát theo định kỳ với khoảng thời gian khuyến nghị của nhà sản xuất hoặc khi nó bị bẩn.
- Cần sự can thiệp của kỹ thuật viên sửa chữa rò rỉ chất làm mát ngay khi chúng xuất hiện.
- Thay dầu động cơ thường xuyên theo khuyến nghị
- Theo dõi đồng hồ đo nhiệt độ trên bảng điều khiển của bạn. Nếu kim chỉ vào khu vực đỏ hoặc đèn cảnh báo nóng của động cơ, hãy tấp xe vào lề đường và tắt động cơ để tránh hư hỏng.
Đừng để xe của bạn có cơ hội quá nhiệt lần thứ hai. Ngay khi bạn nhận thấy xe của bạn đang bị quá nhiệt, chắc chắn có gì đó không ổn. Hãy liên hệ ngay với một kỹ thuật viên hoặc đưa xe đến gara để kiểm tra và khắc phục kịp thời. Đảm bảo an toàn vận hành và tiết kiệm chi phí sửa chữa.
